Wat gebeurt er als je door een crisis gaat? Deze tutorial helpt bij het vinden van een antwoord.

Kijken

Lezen

Tutorial: Waar is God als je door een crisis gaat?

Als christen beseffen we meestal heel goed hoe kostbaar ons geloof is. Het geeft ons houvast, hoop en perspectief. Maar het geloof voorkomt niet dat we tegelijkertijd aanlopen tegen het feit dat we leven in een realiteit die gebroken en ontwricht is. Het leven deelt ons van tijd tot tijd een flinke mep uit en soms een keiharde dreun. Niemand ontloopt crisissituaties.

Dit kan een plotselinge dramatische gebeurtenis zijn: het overlijden van een naaste of een droom die in duigen valt. Maar soms glijden we er geleidelijk in: onbeantwoorde levensvragen, een midlife crisis, een onverwerkt verleden dat opspeelt of een fysieke kwaal die chronisch blijkt te zijn. Het geloof kan in dergelijke situaties op losse schroeven komen te staan, alsof alles wat vanzelfsprekend was, ter discussie komt te staan.

Crises verspillen

Je kent misschien de uitdrukking dat je een flinke crisis nooit moet verspillen. God doet dat ook niet. Hij zal moeilijke situaties nooit onbenut laten om ons nieuwe kanten van het leven met Hem te laten ontdekken. Om de een of andere reden lijken we meer open te staan voor zijn input als ons leven ontregeld is.

Een belangrijke basisgedachte tijdens een crisis is, dat God goed is, dat Hij zorgt en dat Hij ons nooit laat vallen. Hij raakt ook niet van zijn stuk als onze reactie op moeilijkheden niet altijd even sjiek is. De Bijbel staat vol voorbeelden waaruit dat blijkt. En in Jezus zien we hoezeer God meeleeft met mensen die het zwaar hebben. Dat besef kan ons helpen niet te snel de handdoek in de ring te gooien.

“God is goed, Hij zorgt en laat ons nooit vallen”

Maar ondertussen moeten we er wel doorheen en ervaren dat van ons geloof het uiterste wordt gevergd. Vroeg of laat krijgen we te maken met vragen waar we geen antwoord op weten, moeten we dealen met pijn uit ons verleden of worden we teleurgesteld in mensen om ons heen. Dingen in ons leven lopen anders dan we hadden gehoopt of we zien niet hoe we hier doorheen komen.

Een verborgen God leren kennen

Dit maakt geloven spannend want je moet voortdurend opnieuw ontdekken hoe God zich verhoudt tot je situatie. Waar is Hij mee bezig? Wat zijn Zijn prioriteiten in een bepaalde situatie? Hoe kijkt Hij aan tegen degene met wie je een conflict hebt? En omdat God ons bevattingsvermogen te boven gaat krijgen we lang niet altijd vat op Hem. Hij blijft in zekere zin ondoorgrondelijk en onvoorspelbaar. We hebben hier te maken met een lastige paradox: we kunnen God kennen en tegelijk blijft Hij verborgen.

“We kunnen God kennen en tegelijk blijft Hij verborgen”

Die lastige kant van het leven met God mogen we leren waarderen. God neemt ons serieus en behandelt ons niet alsof we kleine kinderen zijn. Hij weet dat we dwars door moeilijke situaties heen moeten om de sterke en zwakke kanten van ons geloof te ondervinden. De onzekerheid die we in dat proces ervaren hoort erbij, de worsteling maakt ons sterker. Hij sluit de processen die nodig zijn voor onze groei tot volwassenheid niet kort.

Een levenslang proces

Het geloof in God maakt ons leven wat dat betreft niet alleen fijner, wat zeker het geval is, maar tegelijkertijd ook een stuk lastiger. Het volgen van Jezus is namelijk een levenslang proces waarin we gaandeweg steeds weer nieuwe dingen leren. En misschien wel meer nog, waarin we oude dingen afleren. Dit vraagt om openheid en bereidheid om te willen groeien als persoon zodat we op een diepere, eerlijker en echtere manier onze plek in Gods verhaal kunnen ontdekken.

“Het volgen van Jezus is een levenslang proces waarin we gaandeweg steeds weer nieuwe dingen leren”

Ik wil je graag wat inzicht geven in wat er gedurende dit soort groeiprocessen kan gebeuren. Daarbij spits ik dat toe op drie facetten van ons mens zijn: ons verstand, onze emoties en onze wil. Het helpt ons namelijk als we leren begrijpen wat er in ons gebeurt, wat dit met onze emoties doet, en hoe we kunnen kiezen ermee om te gaan. Dat zorgt voor een gezonde balans tussen ons hoofd, ons hart en ons handelen.

Worstelen of capituleren: Wat ons verstand betreft, moeten we leren omgaan met verwarring: living with the pain of the question zou je kunnen zeggen. Als we te maken hebben met vragen waar we niet uitkomen is dat voor ons verstand niet fijn: het creëert cognitieve dissonantie, alsof alles op losse schroeven komt te staan. De keuze is dan capituleren: verstand op nul en blik op oneindig. Of worstelen: vasthouden aan wat we wel weten en geloven, aanvaarden dat we een hoop niet begrijpen maar toch verder zoeken.

Verdragen of verdringen: Op emotioneel vlak moeten we leren om frustratie een eerlijke plek te geven. We hoeven niet te doen alsof er niks aan de hand is en onaangename gevoelens proberen te verdoven. Als we door een crisis gaan, voelt het vaak alsof we bungelen. De vraag is dan of we ervoor kiezen die gevoelens te verdragen of dat we ze liever verdringen. Dat laatste is heel vermoeiend, alsof je een luchtballon onder water moet zien te houden. Verdragen houdt in dat je je gevoel niet verabsoluteert en je in een neerwaartse spiraal laat meenemen.

Vertrouwen of vermijden: Als het gaat om onze wil kan een crisis leiden tot verlamming: het verzwakt je vermogen om ondanks moeite door te gaan. Je bent dan misschien geneigd om alles maar te laten gebeuren alsof je geen grip meer hebt op je leven. De keuze is dan: vermijden of vertrouwen: geven we toe aan drang om de problemen uit de weg te gaan en te vermijden, of durven we te vertrouwen dat niet wij de controle in handen hoeven te houden maar dat God daar verantwoordelijk voor is. Dat laatste zorgt ervoor dat we ondanks de mist die we ervaren, toch stappen durven zetten.

Ten slotte: het kan zijn dat je weerstand voelt om bezig te zijn met deze thematiek. Dat kan ik me goed voorstellen, maar ik zou je uit eigen ervaring willen bemoedigen: God houdt zo veel van je, dat Hij er dwars door alles heen, voortdurend op uit is om te zorgen dat je een betere versie van jezelf wordt; dat je een rijker, dieper en echter mens wordt. Het is onvoorstelbaar dat Hij in staat is om alles in je leven te laten meewerken ten goede. Zijn gedachten over jou zijn verrassend veel positiever dan je je kunt voorstellen.

Door Johan Vink.