ALLES DRAAIT OM ONS GEVOEL, MAAR ONS GEVOEL IS NIET ALLES

Het christelijk geloof wordt vaak gezien als iets dat primair draait om het hoofd en de wil. Het hoofd omdat het lijkt te gaan om de denkbeelden die we hebben over het leven. De wil omdat het lijkt te gaan over een bepaalde manier van leven die alleen mogelijk is als je veel wilskracht hebt of gedisciplineerd bent. Beide visies zijn natuurlijk uit balans. 

Het gaat om veel meer dan denkbeelden: het gaat om een relatie met God en wie Hij voor ons wil zijn. Het gaat ook om veel meer dan ons gedrag, het gaat om de innerlijke houding waarmee we bezig zijn. De onbalans wordt opgeheven als we ze in verband brengen met het hart. Geloven draait om het hart, de relatie met God en de impact die dat heeft op ons doen en laten. 

Hoofd, hart en handen zijn bedoeld als een gebalanceerd geheel. Het gevoel is in de geschiedenis van de kerk vaak ondergeschikt geweest. Dat is jammer want zonder gevoel blijven we hangen in rationaliteit of moraliteit. In de westerse cultuur hechtten we sowieso veel meer waarde aan ons verstand dan ons gevoel. Objectiviteit stond boven subjectiviteit. Dat is gelukkig aan het kantelen, want ons hart en alle emoties die spelen, zijn onmisbaar voor een gezonde integratie van ons leven. Als je kijkt naar plaatsen waar het geloof bloeit, dan zie je dat emoties een grote rol spelen: Gepassioneerd omgaan met God, elkaar en de nood in de omgeving. 

Er is in onze cultuur een omslag gekomen die geleid heeft tot een herwaardering van de emotionele kant van ons mens-zijn. In de onderstaande punten laat ik zien wat dat betekent voor ons geloof. 

1. De laatste decennia zie je dat er een soort bevrijding heeft plaatsgevonden van het emotionele. We hebben veel meer oog voor wat er zich onder de oppervlakte afspeelt. De ratio heeft onze cultuur te lang gedomineerd: er is een herwaardering van ons gevoel. Hoe we dingen ervaren staat meer centraal: voelt iets goed, dan is het goed.

2. Spontaniteit wordt geprefereerd boven wat hoort: lag voorheen de nadruk op aanpassing en sociaal wenselijk gedrag, nu is het belangrijk dat we ons vrij voelen vanuit ons hart te leven en te gaan voor onze passie. Weg geremdheid, weg taboes. Het laten zien van emoties, zelfs het etaleren daarvan, wordt gezien als een teken van authenticiteit.

3. Door de desintegratie van de westerse samenleving zie je echter ook dat veel mensen het slachtoffer worden van individualisme. Vervreemding, isolement en psychisch lijden vragen een nieuwe nadruk op de emotionele kant van het geloof, namelijk dat Jezus kwam om te troosten, te bevrijden en het gevoel van waardigheid en erkenning te herstellen.

4. Ook in het geloof ging het te lang over dogma’s alleen: over wat moet, hoort en klopt. Zonder dogma’s en waarden overboord te gooien, moeten we wel bijsturen. Want het evangelie gaat over de gehele mens. De emotionele kant is niet alles, maar speelt een vitale rol. Als de genade en de goedheid van God niet echt worden ervaren, wordt geloof armoedig.

5. Geestelijk leven draait om het ervaren van de intimiteit met God, maar de emoties van veel mensen zijn beschadigd. Ze hebben te kampen met teleurstelling, miskenning, ongezonde relaties. Ze hebben eerst herstel nodig om ten volle die relatie te kunnen waarderen. De crux van de incarnatie van Jezus is dat Hij laat voelen hoezeer de Vader naar ons verlangt.

6. De gemeente is bedoeld als vrijplaats, een plek waar mensen zich aanvaard en veilig voelen zodat ze innerlijk weer gezond kunnen worden. Dat gebeurt alleen als de liefde van de Vader centraal staat en er ruimte is voor kwetsbaarheid en eerlijke omgang met elkaar. Zo’n gemeenschap werkt helend en in een gezond klimaat ontstaat gezonde groei.

7. Vergeving ontvangen en vergeving schenken zijn onmisbaar. We hebben allemaal iets van dader en iets van slachtoffer in ons. Jezus kwam om gevangenen te bevrijden: deze verlossing is de sleutel in het proces van innerlijke genezing. De boodschap van het evangelie is daarom niet alleen heel actueel maar is ook de ‘missing link’ naar emotioneel herstel.

Wil je meer weten over Het Omega Dossier? Wil je het bestellen, of een paar hoofdstukken gratis ontvangen? Kijk dan even op de website.